Firmowe akcje ekologiczne? Tak, ale z rozwagą

♦ uzasadnione wątpliwości menadżerów

♦ pułapka gotowych pomysłów na jednorazowe akcje ekologiczne

♦ cenne inspiracje

♦ argumenty trafiające do menadżera

Większość menadżerów zapytanych o korzyści, jakie firma zyska na edukacji ekologicznej pracowników,  w oficjalnej rozmowie na pewno wspomni o poprawie wizerunku organizacji, zaletach społecznej odpowiedzialności biznesu lub  wzmocnieniu identyfikacji pracowników z przedsiębiorstwem. W głębi serca będą jednak przekonani, że działanie to jest niepotrzebne, bo przynosi wątpliwe korzyści dla firmy, a już z pewnością nie jest warte zainwestowanego w nie czasu i pieniędzy. Niestety w niektórych sytuacjach menadżerowie mają rację.

Zamiast akcji – strategia

 W wielu przedsiębiorstwach edukacja ekologicznej pracowników ogranicza się do okazjonalnych akcji zorganizowana dzięki staraniom i zaangażowaniu pracowników HR, CSR lub osób zajmujących się ochroną środowiska w firmie. Takie jednorazowe wydarzenie rzadko kiedy jest wynikiem przemyślanego i zaplanowanego procesu, który miałby szansę przynieść spodziewane korzyści: ekonomiczne dla firmy i ekologiczne dla nas wszystkich.  Organizatorzy firmowych akcji wpadają w kolejną pułapkę, gdy decydują się na realizację powszechnie znanych proekologicznych działań, których opis można znaleźć w internecie.  Choć z jednej strony należy docenić zaangażowanie i ciężką pracę osób, dzięki którym   firma angażuje się w budowanie świadomości ekologicznej pracowników, to z drugiej strony brak przemyślanej strategii edukacji ekologicznej dla pracowników konkretnej firmy oraz kopiowanie pomysłów uniemożliwia osiągnięcie zamierzonych celów, a co za tym idzie – uzyskanie wsparcia kierownictwa w organizowaniu kolejnych działań.

Inspiracja to nie kopia

Nie chodzi jednak o to, aby wywarzać otwarte drzwi, lecz aby dopasować znane pomysły do potrzeb firmy i stopnia świadomości ekologicznej pracowników. Z takich publikacji, jak „Odpowiedzialny biznes w Polsce. Dobre praktyki”, warto korzystać, ale z rozwagą.

Na liście najpopularniejszych akcji ekologicznych w firmie znajduje się:

a) mailingowa kampania promująca postawy proekologiczne za pośrednictwem strony intranetowej oraz poczty elektronicznej. W ramach wewnętrznej kampanii przygotowuje się serię dedykowanych newsletterów, z których każdy jest poświęcony innej tematyce, np. sposobom oszczędzania papieru, zasadom segregacji odpadów, racjonalnemu korzystaniu z energii elektrycznej i wody, zrównoważonemu transportowi. Każdy newsletter zawiera podstawowe informacje z danego tematu, wypowiedź firmowego eksperta oraz praktyczne rady. Rozszerzona wersja informacji z newsletterów zamieszczana jest na stronie intranetowej.

b) akcja „wlepka”. Ta forma kampanii polega na umieszczeniu w miejscach, gdzie zużywana jest energia, woda, papier itp., naklejek, które przypominają o oszczędnym i rozważnym korzystaniu z surowców.

c) rozwieszanie plakatów i komiksów. W ramach kampanii w najważniejszych miejscach w firmie zawiesza się plakaty lub krótkie komiksy przedstawiające codzienne czynności pracowników wraz ze wskazówkami, jak powinny być prawidłowo wykonywane.

d) zbiórka surowców i odpadów, papieru, szkła, plastikowych nakrętek, ubrań, wyczerpanych baterii, zużytego domowego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Surowce i odpady mogą być przynoszone przez pracowników, jak i pochodzić z działalności firmy. Dochód uzyskany ze zbiórki najczęściej przeznaczany jest na cele społeczne, ale zdarza się, że zasila fundusz na zakup wyposażenia, z którego będą korzystali wszyscy pracownicy. Zbiórka często wiąże się ze współzawodnictwem między działami, a jako nagrodę organizatorzy wybierają np. sadzonkę lub perlator.

f) tworzenie ekologicznego kalendarza firmy lub obchodzenie światowych dni poświęconych ekologii. Okolicznościowe akcje stają się pretekstem do organizowania konkretnej aktywności, np. sprzątania okolicy, lub wysyłania komunikatów informacyjnych, które są spójne z tematem święta.

g) organizowanie warsztatów i wykładów. Wydarzenie stwarzające pracownikom możliwość nabycia nowych umiejętności, które ograniczą ich wpływ na środowisko, np. kurs ekojazdy lub ekogotowania. W ramach wydarzenia pracownicy spotykają się również z osobami, których wiedza i doświadczenie związane są z ochroną środowiska lub przyrodą, np. leśnik opowiada o zarządzaniu lasem, ornitolog o dokarmianiu zimą ptaków, a mykolog o rozpoznawaniu grzybów, o stylu życia „Zero Waste”.

h) organizowanie tzw. zielonego tygodnia. Wydarzenie to polega na podzieleniu tygodnia pracy na dni tematyczne. Każdego dnia przekazywane są pracownikom komunikaty dotyczące jednego zagadnienia. Tydzień może być podzielony w następujący sposób:

• poniedziałek: omówienie zasady 3R (reduce, reuse, recycle),
• wtorek: odpowiedzialna konsumpcja i zdrowy styl życia,
• środa: racjonalne zużycie energii,
• czwartek: zrównoważony transport,
• piątek: oszczędzanie wody,
• sobota: impreza „zielone przyjęcie”.

Niektóre firmy organizują nawet tzw. zielony rok.

i) uczestnictwo w tzw. zielonym wyjeździe. Jedno- lub kilkudniowa wycieczka organizowana dla pracowników. Celem jest aktywny wypoczynek w miejscu atrakcyjnym przyrodniczo i kulturowo. W ramach wyjazdu pracownicy mogą też podejmować działania, które wspierają przyrodę, np. sadzić drzewa, sprzątać brzeg rzeki.

Nie ma nic złego w korzystaniu z powszechnie znanych pomysłów i ich kreatywnym przekształcaniu. Ważne jednak, żeby decyzja o realizacji wybranej aktywności poprzedzona była refleksją nad oczekiwanym efektem działania. W tym celu warto najpierw ocenić wpływ firmy na środowisko (świadomość wpływu), określić zestaw zachowań z zakresu ochrony środowiska, których oczekujemy od pracownika (świadomość celów organizacji), oraz wykonać kalkulację kosztów i korzyści dla firmy oraz dla środowiska (świadomość zysków i strat).

Przekonywanie menadżerów

Przygotowując się do rozmowy z kierownictwem w sprawie uzyskania wsparcia dla wdrożenia strategii edukacji ekologicznej pracowników, warto pamiętać, że takie argumenty, jak zmiany klimatu, zanieczyszczenie środowiska, marnowanie żywności czy problem uchodźców klimatycznych – nie działają. Wykład o 17 celach zrównoważonego rozwoju (Sustainable Development Goals, SDGs) najprawdopodobniej trafi w próżnię, ponieważ rolą menadżera nie jest ratowanie świata, lecz przede wszystkim: ograniczanie kosztów, zwiększanie sprzedaży i minimalizowanie ryzyka prawnego. W rozmowie należy zatem udowodnić, że dzięki proekologicznym działaniom w firmie poprawie ulegnie co najmniej jeden z tych elementów. Warto podkreślać, że świadomi ekologicznie pracownicy łatwiej dostrzegają marnotrawstwo materiałów, energii, wody, a co za tym idzie, podejmując z nim walkę, chętniej oszczędzają. Odpowiednia edukacja ekologiczna może również zmniejszyć ryzyko bezmyślnego łamania przepisów prawa z zakresu ochrony środowiska, a wykreowanie wizerunku firmy sprzyjającej środowisku naturalnemu warto w rozmowie przełożyć na zwiększenie sprzedaży produktów lub usług świadomym ekologicznie kontrahentom lub klientom.

– – –
Autor tekstu: Mirosław Bachorz
Autor zdjęcia: Mirosław Bachorz
[Data publikacji: 5.04.2018]